Vitamine D tekort zorgt uiteindelijk voor problemen met je botten en gezondheid. Daarom is het noodzakelijk om de symptomen van een tekort op tijd te herkennen. We willen je zo goed mogelijk op weg helpen, maar zorg dat je bij medische klachten direct contact opneemt met je huisarts.
Wat is vitamine D en waar heb je het voor nodig?
Laten we bij het begin beginnen: wat is vitamine D? Vitamine D is een vitamine die belangrijk is voor je botten, tanden, immuunsysteem en spieren.
Vitamine D zorgt ervoor dat je lichaam kalk (calcium) en fosfaat uit het voedsel dat je eet kan halen. Deze bouwstoffen zijn nodig voor een goed gebit en sterke botten.
Hoe krijg je vitamine D binnen?
Ongeveer 90% van onze vitamine D inname komt van de zon. Je lichaam maakt dit dan zelf aan. Slechts een klein deel van de benodigde vitamine D inname komt uit ons voedsel. Echter, we brengen tegenwoordig veel meer tijd binnenshuis door, zowel kinderen als volwassenen en ouderen.
Wil je afvallen? Houdt er dan rekening mee dat je voldoende vitamines binnenkrijgt.
Vitamine D door zonlicht
Als je buiten bent en er zonlicht op je huid komt, maakt je huid vitamine D aan. Dit gebeurt ook als het bewolkt is. Meestal zijn UV stralen tussen 11:00 uur ’s ochtends en 15:00 uur ’s middags het sterkst (in de zomer moet je goed oppassen dat je niet verbrand, dus smeer altijd zonnebrand).
Logischerwijs maak je in de zomer meer vitamine D aan dan in de winter. Dit heeft niets te maken met de sterkte van de zon of omdat de zon meer schijnt. Je bent zelf vaker en langer buiten dan in de winter. Daardoor maakt je lichaam meer vitamine D aan.
Ook je huidtype is van invloed op de inname van vitamine D. Mensen met een getinte of donkere huid maken minder vitamine D aan. Voor personen met een lichte huid is 15 tot 30 minuten buiten zijn voldoende om genoeg vitamine D aan te maken. Dit is voor mensen met een getinte of donkere huid niet voldoende. Daarnaast maken ook ouderen minder vitamine D aan.
Welk voedsel bevat vitamine D?
Vitamines kan je ook door voedsel binnenkrijgen. Afhankelijk van je huidtype of leeftijd kan je er voor kiezen om voldoende van de volgende producten te eten zodat je genoeg vitamine D binnenkrijgt:
- Vette vis, zoals zalm of makreel
- Visolie, ookwel levertraan genoemd
- Rundvlees
- Kaas
- Eieren (kijk hier voor een eiwitrijke lunch)
Vitamine D komt van nature voor in deze producten, daarnaast wordt vitamine D ook toegevoegd aan de volgende producten:
- Margarine en halvarine
- Sommige oliën en vetten voor bakken en braden
- Flesvoeding voor baby’s
Wat zijn de klachten van vitamine D tekort?
Zoals vertelt helpt vitamine D bij het behoudt van sterke botten. Wanneer je een tekort hebt aan vitamine D heeft dit effect op je botten. Je kan symptomen krijgen zoals:
- Botpijn rond de bovenbenen en heupen
- Spierpijn in de bovenbenen en heupen
- Moeilijk opstaan uit bed of van de bank
- In een extremer geval kan je zelfs sneller botten breken
Vitamine D tekort bij kinderen
Voor kinderen die groeien gelden andere symptomen. Kinderen hebben namelijk vitamine D nodig om te kunnen groeien. Wanneer kinderen te weinig vitamine D binnenkrijgen, zie je de volgende symptomen:
- Groei blijft uit, kinderen zijn kleiner
- Slappere spieren
- Kromme scheenbenen
- Uitstekend voorhoofd
- Knobbels langs de ribben
Daarom wordt geadviseerd kinderen tot en met 3 extra vitamine D te geven.
Tekort aan vitamine D bij zwangeren
Een tekort aan vitamine D tijdens de zwangerschap kan ertoe leiden dat je ongeboren kindje ook een tekort aan vitamines ontwikkelt. Daarnaast verhoogt een tekort de kans op zwangerschapsdiabetes, zwangerschapsvergiftiging en een laag geboortegewicht van je kindje.
Waarom is het gevaarlijk?
Te weinig vitamine D en daardoor de verminderde opname van kalk in lichaam, kan zorgen voor botontkalking. Je botten worden dan zwakker breken sneller. Op oudere leeftijd kunnen de wervels inzakken.
Voor kinderen is het natuurlijk belangrijk dat ze groeien. Wanneer een tekort aan vitamine D de groei in de weg zit, kan dit gevaarlijk zijn voor de gezondheid nu en op latere leeftijd.
Hoe lang duurt het voordat een vitamine D tekort is aangevuld?
Als je wilt weten of je een vitamine D tekort hebt, moet je een bloedonderzoek laten doen. Hieruit komt jouw vitamine D-waarde. Dit onderzoek moet door je huisarts worden aangevraagd. Heb je symptomen van een vitamine D tekort? Bel voor de zekerheid je huisarts om af te stemmen wat de beste vervolgstappen zijn voor jou.
Een huisarts schrijft bij een tekort aan vitamine D vaak supplementen voor. Afhankelijk van je huidige vitamine D-waarde kan het drie tot vier maanden duren voordat de waarde weer op een goed niveau is.
Onbewezen aannames over een tekort aan vitamine D
Naast wetenschappelijk bewezen gevolgen van een tekort aan vitamine D, is er ook een aantal aannames dat niet-wetenschappelijk bewezen is. Een vitamine D tekort wordt vaak geassocieerd met:
- Vermoeidheid
- Lage rugpijn
- Verminderde mentale gezondheid (depressie en/of seizoensgebonden depressie)
- Vaker ziek zijn, omdat je afweersysteem niet optimaal werkt
Dit is echter niet bewezen. Het is ook niet bewezen dat extra vitamine D inname bovenstaande problemen voorkomt.
Oogproblemen bij een tekort
Een andere niet-bewezen gevolg van een tekort is dat het leidt tot problemen met de ogen. Denk hierbij aan slecht zien of droge en branderige ogen. Hoewel er voldoende onderzoek naar gedaan wordt, is deze aanname (nog) niet bewezen.
Geef een antwoord