Ijzer is een belangrijk mineraal voor ons lichaam. Het helpt ons goed te functioneren, doordat het invloed heeft op het zuurstoftransport door je lichaam. Als je een ijzertekort hebt, kan je daar last van hebben. Wil jij meer weten over ijzertekort en hoe je dit kan voorkomen? Je leest er alles over in deze blog.
Wat is ijzertekort?
Ijzer is een mineraal. Mineralen zijn voedingsstoffen die nodig zijn voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling van het lichaam. IJzer is een essentieel bestanddeel van hemoglobine. Hemoglobine is een eiwit dat in de rode bloedcellen zit en zorgt voor het transport van zuurstof door je lichaam. Bij een tekort aan ijzer wordt er onvoldoende zuurstof door het lichaam getransporteerd en hierdoor kan je last krijgen van verschillende lichamelijke klachten. Dit komt doordat er te weinig afweerstoffen aan worden gemaakt die je lichaam beschermen tegen allerlei ziektes en die de schadelijke stoffen afbreken.
Vanaf welke waarde heb je een ijzertekort?
In een gezond lichaam zit 800 tot 1500 mg ijzer. IJzer in het bloed wordt gemeten in micromol. Een mol geeft aan hoeveel stofhoeveelheid er is, dus hoeveel deeltjes van een desbetreffende stof. Een micromol is 0,000 001 mol. Voor mannen is een ijzerwaarde tussen de 14 en 35 micromol per liter normaal en voor vrouwen een waarde tussen de 10 en 25 micromol per liter.
Mannen hebben een ijzertekort bij een HB-waarde (hemoglobinewaarde) lager dan 8,5 mmol/l. Vrouwen (in een normale conditie) hebben last van ijzertekort bij een HB-waarde lager dan 7,5 mmol/l. Er zijn daarbij een aantal groepen mensen die extra moeten opletten dat hun waarden op peil zijn.
Risicogroepen
Niet iedereen hoeft evenveel last te hebben van een ijzertekort. Het is daarom goed om te weten wanneer je wel tot de groep behoort die moet opletten bij een ijzertekort. Hieronder zetten we deze risicogroepen op een rij en geven we aan wat het risico vormt voor deze groepen:
- Menstruerende vrouwen: doordat vrouwen elke maand bloed verliezen tijdens de menstruatie, hebben zij meer behoefte aan ijzer dan mannen. Wanneer de menstruatie plaatsvindt, moet er meer bloed aangemaakt worden. Bij de aanmaak van bloed is hemoglobine nodig en voor hemoglobine is weer een heleboel ijzer nodig. Zeker tijdens de menstruatie is het dus belangrijk om voldoende ijzer in te nemen
- Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven: vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap meer ijzer nodig. Dat komt doordat een baby tijdens de groei veel ijzer nodig heeft en de aanvoer van ijzer moet komen vanuit de moeder.
- Kinderen en jongeren onder de 22 jaar: doordat kinderen en jongeren nog groeien, hebben ze meer ijzer nodig dan gemiddeld. Het is vooral bij kleine kinderen belangrijk alert te zijn op een ijzertekort. Zij hebben het namelijk nodig voor hun groei en de ontwikkeling van hun hersenen.
Wanneer je wel te weinig ijzer in je lichaam hebt, kan je last krijgen van bloedarmoede. Wij leggen je uit hoe een ijzertekort hiermee in verband staat.
Is ijzertekort hetzelfde als bloedarmoede?
Het antwoord op deze vraag is: nee. Bloedarmoede betekent dat er te weinig hemoglobine in je bloed zit. De hemoglobine brengt de zuurstof van de longen naar alle cellen in het lichaam. Wanneer er te weinig hemoglobine is, is er dus ook te weinig zuurstof in het bloed en dat zorgt voor klachten.
IJzertekort is niet hetzelfde als bloedarmoede, maar wel de meest voorkomende oorzaak ervan. Bij ijzertekort worden er onvoldoende rode bloedcellen aangemaakt in het lichaam. Doordat hemoglobine zich bevindt in de rode bloedcellen, wordt dit zo ook minder aangemaakt. En wanneer er te weinig hemoglobine aangemaakt wordt in het bloed, ontstaat er bloedarmoede.
Wat zijn de symptomen?
Een tekort aan ijzer is te merken aan een aantal symptomen. Wij zetten ze hieronder op een rij:
Let dus vooral goed op bij deze symptomen. Om te voorkomen dat je een ijzertekort krijgt of als je je ijzer weer op peil wil krijgen, kan je erop letten dat je bepaalde voeding eet.
Welke voeding moet je eten bij een ijzertekort?
Je vindt ijzer in dierlijke en plantaardige producten. IJzer komt in eten voor in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer komt alleen voor in dierlijke producten. Non-heemijzer komt voor in dierlijke en plantaardige producten. Het grootste deel van het ijzer dat wij tot ons nemen is non-heemijzer; 90%. De andere 10% is heemijzer. Hieronder noemen we een aantal producten waarin heemijzer en non-heemijzer vooral zit:
- Heemijzer: vlees, vis en kip. In rund- of lamsvlees zit meer ijzer dan in varkensvlees of kip.
- Non-heemijzer: brood en volkorenproducten, peulvruchten, noten en in verschillende groene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi en snijbiet. Je vindt het ook in radijs. Ei en vleesvervangers bevatten alleen non-heemijzer.
Daarnaast zorgt vitamine C ervoor dat je non-heemijzer beter opneemt in je lichaam. Als je bij elke maaltijd groente of fruit eet, neemt je lichaam ijzer dus gemakkelijker op. Er zijn ook stoffen die de opname van non-heemijzer verminderen. Het is dus beter om dat te vermijden. Het gaat om de volgende stoffen.
- Fytaat in granen en peulvruchten en;
- Polyfenolen in thee of koffie.
Heb jij wel eens last gehad van ijzertekort of ben jij altijd erg gefocust op je ijzerproducten? Laat het ons weten in de reacties!
Geef een antwoord